Wat is een winterdepressie?

De dagen worden langzamerhand korter en korter. Voordat je het weet ga je in het donker naar je werk en kom je ook in het donker weer thuis. Dit kan zorgen voor een futloos gevoel en algemene neerslachtigheid; ofwel de zogenoemde winterdepressie. Hoe ontstaat een winterdepressie en kan je er iets tegen doen?

Winterdip of winterdepressie?

Voor sommigen betekent de overgang van de zomer naar de herfst- en wintermaanden ook een verandering in hun humeur. Wanneer het bij een paar lichte klachten blijft; een wat sober gevoel en iets minder energie of slaap, dan spreken we over een winterdip.

De klachten zijn niet zo heftig maar er is wel een algemeen gevoel van onbehagen. Ongeveer een derde van de Nederlandse bevolking zegt hier last van te hebben.

Bij een winterdepressie ervaar je meer klachten. Denk hierbij aan: extreme vermoeidheid, veel behoefte aan slaap, erg prikkelbaar, een slechte concentratie, somberheid, weinig kunnen genieten, minder behoefte aan sociale contacten, een afname of toename van je eetlust en het gevoel waardeloos te zijn.

Als iemand minimaal vijf van deze klachten heeft, deze daarnaast langer dan twee weken aanhouden en voor minstens twee jaar achter elkaar voorkomen, dan wordt er van een winterdepressie gesproken. Dit komt voor bij zo’n 6% van de bevolking.

Wat is oorzaak van winterdepressie?

De exacte oorzaak is nog onbekend maar de hoeveelheid daglicht speelt sowieso een rol. Sommigen denken dat ons bioritme verschuift door de langere periodes van donker.

Je raakt uit je normale ritme, wat onder andere effect heeft op je stemming.

Serotonine en melatonine uit balans

Twee hormonen die daar een belangrijke rol in vervullen zijn serotonine en melatonine. De eerste wordt ook wel het gelukshormoon genoemd en wordt vooral overdag aangemaakt. Met name als we lekker in de buitenlucht zijn, genoeg bewegen en veel daglicht ontvangen.

In vergelijking met de zomermaanden, ontbreekt het hier natuurlijk meer aan tijdens de wintermaanden. De korte en nattere dagen dwingen ons te vaak om binnen te blijven.

Als het donker wordt, vindt de omzetting van serotonine naar melatonine plaats. Melatonine vertelt je brein dat het op een gegeven moment tijd is om te gaan slapen. Eigenlijk niet zo heel vreemd dat je sneller moe bent en je eigenlijk wilt gaan slapen. Het is immers veel eerder donker.

De winterperiode beïnvloedt zo de aanmaak en waarschijnlijk ook de gevoeligheid van de twee hormonen. Voor sommigen is deze verandering genoeg om zich somber of depressief te voelen.

Winter is de tijd van rust

Minder energie en meer behoefte aan slaap is eigenlijk niet vreemd als er zo weinig licht is overdag. De wintertijd dwingt ons bioritme als het ware naar minder activiteit. De natuur is ook niet op zijn sterkst in deze tijd van het jaar.

Het probleem is dat ons dagelijkse leven daar niet op is ingericht. Alle werkzaamheden gaan continu door en sinds de komst van het kunstlicht is dat allemaal mogelijk. We hebben geen winterslaap nodig, maar minder actief zijn zou wel de trend van het seizoen volgen.

Wat kun je doen tegen een winterdip of -depressie

Het is geen fijn gevoel om neerslachtig de herfst- en wintermaanden door te komen. De onderstaande tips spreken voor zich en zijn vooral inzetbaar bij een winterdip:

  • Ga overdag zo veel mogelijk naar buiten;
  • Zorg voor tenminste 30 minuten beweging, het liefst buiten;
  • Neem extra vitamine D in. Hierover volgende week meer;
  • Zorg voor voldoende voeding die de aanmaak van zowel serotonine als melatonine bevordert omdat het essentiële aminozuur L-tryptofaan bevatten.
    • Eet daarom regelmatig: eieren, bananen, haver, chocolade (> 72%), zilvervliesrijst, peulvruchten, dadels, vis en gevogelte.

Lichttherapie

Een echte winterdepressie vraagt om meer aandacht dan alleen het opvolgen van de bovenstaande tips. Een therapie die bij best veel mensen helpt, is lichttherapie. Door middel van een speciaal lichttherapielamp komt er fel licht op je af die het daglicht nabootst.

Vaak wordt er een half uur tot 2 uur per dag in het felle licht gezeten, met name in de ochtend, om van de depressie af te komen. Dit kan poliklinisch, maar thuisgebruik is ook steeds vaker mogelijk. Wel is het verstandig om dit te eerst te bespreken met een psycholoog of psychiater. Na een week zijn er meestal al verbeteringen waarneembaar.

Volgende week gaan we in op de rol van vitamine D. Een vitamine die veel in het nieuws is op het moment!

Vragen na aanleiding van deze blog of zelf last van een winterdip of -depressie? Neem contact met ons op via onze contactpagina, per e-mail via info@mecebi.nl of bel ons op 0341 – 35 41 12.